Etniciteit

Er is verschil tussen de ene soort mensen en de andere soort mensen. Maar mag je mensen wel zo indelen in soorten en mogen er wel grenzen zijn? Eigenlijk niet. Maar bij de grenzen, vraagt de maatschappij plotseling om helderheid. We hebben er wel allemaal mee te maken. Vergelijk het maar. Niet iedereen is gezinslid, familie of huisgenoot, hoewel velen dit gelukkig toch wel zo ervaren. Zonder direct in te gaan op de redenen van verschillen accepteren we het feit dat er verschil bestaat. Wat is etniciteit en hoe werkt dat? Een kleine toelichting.

Enkele noten vooraf zijn zinvol om te verhelderen wat bedoeld wordt in de onderstaande tekst. De VNG is de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het BiZa is het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De landen staan verklaard met letters, zo is A1 ons land, de A2-landen zijn overige rijke landen, die geen onderwerp zijn van achterstandsbeleid (Noord-West Europa, Noord-Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland en Japan, inclusief het voormalige Nederlands-Indië) en de B-categorie zijn overige landen, die potentieel doelgroep zijn van achterstandsbeleid (Oost-Europa, Zuid-Europa, Azië, Midden- en Zuid-Amerika, Afrika). Het boekwerkje "Identificatie en registratie van etnische herkomst, een handleiding voor registratie en beleid", van VNG-uitgeverij, ISBN 90 322 1121 8 gaat verder in op het onderwerp. Onderstaande tekst is van de gemeente Arnhem, 6 april 2004, oorspronkelijk van 5 november 2002.

Etniciteit volgens de VNG/BiZa-definitie

Volgens de VNG/BiZa-definitie is een persoon allochtoon als de persoon zelf óf minimaal een van zijn ouders in het buitenland geboren is .
Om de etniciteit van een persoon te bepalen heb je informatie nodig over het geboorteland van de persoon, het geboorteland van de vader en het geboorteland van de moeder. Er wordt een onderscheid gemaakt naar A1, A2 en B-landen. A1 is Nederland. A2-landen zijn overige westerse geboortelanden . B-landen zijn geboortelanden die potentieel doelgroep zijn van het minderhedenbeleid, grofweg niet-westerse landen .
Voor de bepaling van etniciteit worden twee prioriteitsregels gebruikt. B-landen hebben prioriteit op A2-landen. En A2-landen hebben prioriteit op Nederland. Daarnaast heeft het geboorteland van de persoon zelf prioriteit op dat van zijn ouders en heeft het geboorteland van de moeder een hogere prioriteit dan dat van de vader.
De rekenregels van de VNG/BiZa-definitie zijn goed gespecificeerd en gemakkelijk uit te leggen. Als de persoon zelf een B-land als geboorteland heeft, wordt dat land bepalend voor zijn etniciteit. Als dat niet het geval is, wordt gekeken naar het geboorteland van de moeder, als dat een B-land is, wordt het geboorteland van de moeder bepalend voor de etniciteit. Als dat niet het geval is wordt gekeken naar het geboorteland van de vader, als dat een B-land is wordt het geboorteland van de vader bepalend voor de etniciteit. Als dat niet het geval is, wordt het bovenstaande herhaald met A2-landen. Als het geboorteland van de persoon een A2-land is, wordt dat land bepalend voor de etniciteit. Als dat niet het geval is, wordt het geboorteland van respectievelijk de moeder of vader de bepalend voor de etniciteit. Als dit al niet het geval is, heeft de persoon een onbekende etniciteit of de Nederlandse etniciteit.