De oudste groenactiviteit in de buurt is de Bloembakkenaktie. In 1974 organiseert
een aantal bewoners voor het eerst een verkoopdag van bloeiende planten voor
potten en bakken op stoepen, vensterbanken en balkons. Het is een van de spontane
acties die voorafgaat aan het ontstaan van de Werkgroep Spijkerkwartier, en
een van de pogingen de buurt mooier te maken. Sindsdien organiseert de Werkgroep
die vrolijke, groene dag elk jaar in mei.
Later bestookt de Werkgroep de gemeente met talloze voorstellen voor verbetering
van straten en plekken in de buurt. Zo zijn er voorstellen voor het planten
van bomen en struiken en voor het plaatsen van plantenbakken en zitbankjes.
Ook wordt een plan gepresenteerd en gerealiseerd om een terrein aan de Spijkerstraat
in te richten als 'recreatiemogelijkheid voor bejaarden': de Schooltuin.
In de jaren tachtig komen verschillende binnenterreinen vrij door sloop van
kleine bedrijven. Het eerste is een terrein aan de Prins Hendrikstraat, daar
stond een lederwarenfabriek. De gemeente wil er een parkeerterrein van maken,
maar de bewoners hebben een volstrekt ander idee. Het moet een ecologische tuin
worden. Na intensief overleg laat de gemeente haar plan varen en stelt geld
beschikbaar voor de inrichting van een ecologische tuin. De omwonenden bouwen
de kale vlakte om tot een stijlvolle tuin naar het ontwerp van de initiatiefnemers.
Tegelijkertijd ontstaat aan de Schoolstraat, op het terrein van een opslagloods,
de Achtertuin. Een tuin met een klassiek karakter, met bloemrijke borders en
sierlijke cultuurplanten.
Op een aangrenzend terrein heeft een tehuis voor bestedelingen gestaan. Daar
komt de Bestedelingentuin. Helaas een tuin met een compromis: vanwege garages
op het terrein krijgen ook auto's toegang.
Tot slot komt nog een vierde binnenterrein vrij aan de Parkstraat. De bedenkers
van de Ecologische Tuin maken plannen voor een tweede ecologische tuin, maar
ze stuiten op problemen. De bodem blijkt flink vervuild door de drukkerij die
daar gestaan heeft. Er moet eerst gesaneerd worden en dat neemt behoorlijk wat
tijd in beslag.
Het rapport 'Natuur in de Buurt' schenkt veel aandacht aan het kleine groen. Zo kunnen de vakken rond de straatbomen beplant worden, de boomspiegels. Klimplanten kunnen groeien tegen de hoge kale zijmuren van huizen. Op brede trottoirs kan een deel van de tegels plaats maken voor bloemrijke planten. Overgebleven hoeken en stroken lenen zich uitstekend voor mooie en gevarieerde beplanting met struiken. Dat beeld spreekt de bewoners aan. Maar waar te beginnen? Enkele mensen melden zich aan en doen wat het meest logisch is. Ze beginnen op straat bij hun eigen voordeur. Zo ontstaat het Straatgroen. Steeds meer mensen doen mee. Ondanks al dat enthousiasme zijn er in het begin problemen, zoals vuilnis, hondenpoep, puin en fietsen in de boomspiegels. De wijkbeheerder zet dan ook eindeloos veel paaltjes, draad en gaaswerk om de boomspiegels te beschermen. Het aantal deelnemers stijgt naar vijftig. Er ontstaat een administratie met namen van de deelnemers en een bestellijst voor planten. Jaarlijks wordt een Straatgroendag georganiseerd, eerst apart, later tegelijk met de Bloembakkenaktie van de Werkgroep. Het aantal deelnemers groeit door tot ruim 125.
Ondertussen wordt, dankzij enkele vasthoudende bewoners, de sanering van het terrein aan de Parkstraat ter hand genomen. Maar er komt geen tweede ecologische tuin op deze plek. Nieuwe bewoners met nieuwe ideeën pakken de draad op en leggen in samenwerking met de gemeente de basis voor een nieuwe binnentuin. Binnen een jaar is de sanering een feit en de tuin aangelegd. Tientallen bewoners stapelen eigenhandig duizenden stenen en zetten evenzoveel planten in de nieuwe schone grond. In het hart van de tuin liggen twee grote vijvers waaraan de tuin zijn naam ontleent: de Watertuin. Samen met de Ecologische tuin vormt de Watertuin een rijk ecologisch mozaïek waarin padden, kikkers, salamanders en libellen gedijen, midden in een dichtbevolkte buurt!
Wanneer begin jaren negentig de Groengroep ontstaat, krijgt de samenhang tussen de tuinen meer gestalte. Dat werkt inspirerend. Ook aan de Prinsessestraat beheert iemand een klein binnenterrein: de Kruidentuin. Hetzelfde gebeurt op de hoek Boulevard Heuvelink/Emmastraat. Dat wordt Emmaplantsoen gedoopt.
Voor het onderhoud van de binnentuinen door de vrijwilligers is geen geld van de gemeente beschikbaar. Pas wanneer de gemeente besluit wijkbudgetten ter beschikking te stellen en wijkgericht te gaan werken, komen er nieuwe kansen. De Groengroep krijgt een eigen budget voor de Spijkertuinen, het Straatgroen en andere activiteiten, zoals de Groenavond. Verder zijn er rondleidingen en excursies. Honderden mensen, maar ook scholen, tuinclubs en natuurorganisaties komen jaarlijks op bezoek. Mensen uit de rest van Arnhem, uit andere steden en zelfs uit het buitenland.
Halverwege de jaren negentig kan de Groengroep meepraten bij de totstandkoming van een nieuwbouwproject aan de Driekoningendwarsstraat. Gewaagd, omdat helemaal niet zeker is of toekomstige bewoners zich willen bezig houden met het onderhoud van een openbare tuin. De Groengroep stelt voor het regenwater af te voeren naar de tuin. Dat gebeurt. De nieuwe bewoners helpen mee bij de inrichting en het planten. Zo ontstaat de Posttuin. Een geslaagd experiment. Leuk is dat de woningbouwvereniging, die verantwoordelijk is voor de nieuwbouw, zelf besluit op een groot plat dak een dakvegetatie aan te brengen.
Nu al deze tuinen een feit zijn, durft de Groengroep voor de dag te komen met een folder over de Spijkertuinen. De Groengroep Spijkerkwartier is groot geworden. Ze steunt en stimuleert al die fantastische bewoners die op vrijwillige basis de Spijkertuinen beheren en stukjes Straatgroen onderhouden. Ondertussen hebben ook buren uit de Spoorhoek zich hierbij aangesloten. Want ook daar wordt inmiddels een tuin door bewoners onderhouden: de Spoortuin.
Anno 2012 zijn er ruim 120 actieve boomspiegelbeheerders en onderhouden tientallen vrijwilligers de negen genoemde tuinen. De Groengroep bestaat uit vertegenwoordigers van de tuinen, met een onafhankelijke voorzitter. De rol van de Groengroep is meer beheersmatig geworden. De Groengroep heeft op dit moment geen nieuwe projecten op stapel staan. Wel reageert de Groengroep alert op “bedreigingen” voor het groen, zoals bij het onderhoud van de riolering in de buurt (waarbij veel straatbomen op de lijst staan om te verdwijnen), of bij de herinrichting van de Steenstraat.
Terug naar: Actieve
groepen, Groengroep